Günümüzün hızla değişen iş dünyasında, geleneksel iş modellerinin yerini startup’lar almaya başladı. Bu girişimler, yenilikçi fikirleri, teknolojik yenilikleri ve iş yapma biçimleri ile ön plana çıktı. Ancak startup’ların hayatta kalabilmesi ve büyüyebilmesi için elbette ki yatırıma ihtiyaçları var. Peki, startup yatırım türleri nelerdir?

1.   Startup Yatırım Türleri

1.2  Bootstrap

Bootstrapping, girişimcilerin işletmelerini kurmak ve büyütmek için kendi kaynaklarından veya minimum dış finansmandan yararlanarak finansal sıkıntıları aşma yöntemidir. Bu, girişimcilerin kendilerinin veya yakınları tarafından sağlanan kaynakların kullanılarak işlerini kurmaları ve geliştirmeleri anlamına gelir.

Bootstrapping startup yatırımcıları, melek yatırımcılar veya risk sermayedarlarının sağlamadığı harika bir finansman yöntemidir. Girişimciler, başlangıçta şirketlerini düşük bir ivmeyle geliştirmeyi tercih ederler. Böylece, işletmelerinin finansal tabanını sağlamlaştırmak ve yavaşça büyümek için daha fazla zaman ve kontrol elde edebilirler.

Bootstrapping, birçok farklı şekilde uygulanabilir. İşletme sahipleri, öz kaynaklarını kullanabilir veya işletmelerindeki faaliyetlerin gelirlerini yeniden yatırabilirler. Ayrıca, girişimciler, ekipman ve malzemeleri ödünç alarak veya düşük maliyetli pazarlama yöntemleri kullanarak da işletmelerini kurabilirler.

Bootstrapping’in dezavantajları da vardır. Bu yöntem, işletmelerin büyümesini sınırlandırabilir ve işletmelerin daha hızlı bir şekilde büyümelerine olanak tanıyan finansman kaynaklarından mahrum bırakabilir. Öte yandan bootstrapping, girişimcilerin işletmelerine tam kontrol sahibi olmasını ve daha az borç yükü taşımasını sağlayarak birçok fayda sağlar.

1.3 Family-Friends

Family and Friends yatırım türü, işletmelerin başlangıç aşamasında sermaye toplamalarına yardımcı olan bir finansman yöntemidir. İsimden de anlaşılacağı gibi, bu yöntem aile bireyleri, arkadaşlar ve iş çevresi gibi yakın kişilerden finansman sağlar.

Family and Friends yatırım türü, girişimciler için erken aşamada bir finansman kaynağıdır. Girişimciler, ilk başta bankalardan veya yatırımcılardan borç veya özkaynak finansmanı sağlamakta zorlanabilirler. Bu durumda, işinizi başlatmak için aile ve arkadaşlarınızdan finansman sağlamak iyi bir seçenektir.

Bu tür yatırımcılar, işletmenizin potansiyeline inanır veya size güvenirler. Ayrıca, bankalar veya geleneksel yatırımcılar gibi diğer finansman kaynaklarına göre daha kolay ulaşılabilirdirler.

Family and Friends türü startup yatırım, birçok avantajı ile birlikte bazı riskleri de beraberinde getirir. Birinci olarak, bu tür yatırımcıların işletmenizin başarısız olması durumunda maddi açıdan zarar görmesi söz konusudur. İkinci olarak, bu tür yatırımlar, aile ve arkadaşlar arasında gerilime neden olabilir. Bu nedenle, işletmenizin potansiyel risklerini ve getirilerini açıkça anlatmanız ve sözleşmeleri yazarken profesyonel yardım almanız önemlidir.

1.4 Pre Seed

Pre-seed yatırımı, bir girişimcinin henüz tam olarak geliştirilmiş bir iş modeli veya prototipi olmayan fikirlerine yatırım yapan erken aşama yatırım türüdür. Bu yatırım türü, genellikle iş fikirlerinin henüz test edilmediği veya ticarileştirilmediği erken aşamalarda kullanılır.

Pre Seed yöntemini benimseyen startup yatırımcıları girişimcinin işletme fikrine veya konseptine, sektör bilgisine, tecrübesine ve liderlik becerilerine bakarlar. Yatırımcılar ayrıca, girişimcinin fikrinin potansiyelini, pazara uygunluğunu ve müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını da değerlendirirler.

Pre-seed yatırımları, girişimcilerin işletmelerini kurmalarına ve prototip veya minimum ürün çıktısı aşamasına geçmelerine yardımcı olur. Ancak pre-seed yatırımlarının riskli olduğu unutulmamalıdır. İşletmelerin henüz gelişmemiş bir fikir veya prototiple işe başlaması nedeniyle başarısız olma ihtimali yüksektir.

1.5 Seed

Startup yatırım türlerinden biri olan seed yatırımı, yeni bir girişimci veya girişim ekibi tarafından başlatılan bir işe yapılan erken aşama yatırımıdır. Bu tür yatırımlar, genellikle henüz bir ürün veya hizmetin piyasaya sürülmediği, iş modelinin tam olarak geliştirilmediği veya müşteri tabanının henüz oluşturulmadığı erken aşamalarda gerçekleştirilir.

Seed yatırımı, girişimcilere işlerini hayata geçirmek ve daha sonra ileriye doğru büyümek için gerekli finansal kaynağı sağlar. Bu yatırımlar, yüksek riskli olmaları nedeniyle genellikle melek yatırımcılar, risk sermayesi şirketleri veya özel yatırım fonları gibi yatırım kuruluşları tarafından yapılır.

Seed yatırımcıları genellikle, girişimcilerin fikirlerini ve iş planlarını anlamak için iş planlarını ve demo ürünlerini inceleyerek yatırım kararlarını verirler. Yatırım süreci, girişimci ve yatırımcı arasında uzun bir işbirliği dönemine işaret eder. Yatırımcılar, girişimcinin işini büyütmesine yardımcı olmak için tecrübelerini, ağlarını ve kaynaklarını ortaya koyarlar.

1.6 Melek Yatırımı

• Melek yatırımı, yeni girişimlere yapılan erken aşama yatırımlarından biridir. Bu sayede, girişimcilerin işlerini büyütmelerine yardımcı olurlar.
• Melek yatırımcılar genellikle yüksek net değere sahip kişilerdir. Yatırımlarını çeşitli girişimlere dağıtarak risklerini azaltırlar. Bazı melek yatırımcılar aynı zamanda girişimcilere mentorluk yaparak da işletme yönetimi konusunda destek olurlar.
• Melek yatırımları, risk sermayesi yatırımlarına benzer şekilde geri dönüş beklentisi olan yatırımlardır. Melek yatırımcılar, girişimlerin büyümesi ve gelişmesiyle birlikte yatırımlarının değerlenmesini ve bir çıkış stratejisi yoluyla kârlı bir şekilde geri dönüş yapmayı umarlarlar.
• Melek yatırımcılar, yatırım kararlarını vermeden önce girişimleri değerlendirirler. Bu değerlendirme sürecinde, girişimcilerin iş fikirlerini, iş modelini, pazarı, rakipleri, ürün veya hizmeti ve işletme ekibini göz önünde bulundururlar.
• Melek yatırımcıların yatırım kararları genellikle hızlı ve esnek olur. Bu sayede, girişimcilerin hızlı bir şekilde finansman sağlamaları ve işlerini büyütmeleri mümkün olur.
• Melek yatırımı erken aşama yatırımı olduğu için yüksek risk içerir. Yatırımın geri dönüşü garanti değildir ve yatırımcılar yatırımlarını kaybedebilirler.

1.7 VC Yatırımı

VC yatırımı, bir startup şirketine yatırım yapmak için özel olarak oluşturulmuş bir yatırım türüdür. VC yatırımcıları, büyük ölçekli girişimlerin finansmanını sağlamak için kullanılır ve genellikle büyük riskler almayı kabul ederler.

Yeni kurulan şirketler büyük ölçekli pazarlara erişmek için sermayeye ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, VC yatırımcıları, startup’ın büyümesine yardımcı olmak için finansman sağlarlar. VC yatırımcıları aynı zamanda şirket yönetiminde de yer alabilen startup yatırımcıları arasındadırlar. Bu da şirketin büyümesi için yapılan stratejik planlama çalışmalarına destek vermelerini sağlar.

1.8 CVC Yatırımı

CVC yatırımı, kurumsal şirketlerin yeni iş fikirlerine veya girişimlere yatırım yapmasını ifade eder. Geleneksel risk sermayesi yatırımından farklı bir yatırım türüdür. Bunun nedeni kurumsal şirketlerin yatırım amaçlarının genellikle stratejik değerlerine dayanmasından ileri gelir. Yani, yatırım yaptıkları girişimlerin veya iş fikirlerinin şirketin ana faaliyetlerine veya hedeflerine uygun olması beklenir.

CVC yatırımları kurumsal şirketlerin yeni pazarlara, teknolojilere veya iş modellerine yatırım yaparak inovasyonlarını artırmasına ve rekabet avantajı elde etmesine yardımcı olur. Bunun yanında girişimlere de birçok avantaj sağlar. Onların daha fazla tanınmasına, müşteri tabanını genişletmesine ve iş ağlarını geliştirmesine katkıda bulunur.

1.9 Kitle Fonlama

Kitle fonlama geleneksel startup yatırım yöntemlerine alternatif bir finansman modelidir. Burada bir projenin veya ürünün finansmanı, genellikle internet üzerinden küçük miktarlarda büyük bir grup insan tarafından sağlanır.

Kitle fonlama dört temel kategoriye ayrılır:

• Bağışa dayalı model
• Ödüle dayalı model
• Borçlanmaya dayalı model
• Paya dayalı model

Bağışa dayalı model, ürün veya projenin finansmanını sağlamak için hiçbir karşılık beklemeden para bağışında bulunulmasıdır. Bu tür kitle fonlamada, yatırımcılar genellikle projenin veya ürünün sosyal veya çevresel bir fayda sağladığını düşündükleri için desteklerini gösterirler.

Ödüle dayalı model, genellikle bir iş fikrini gerçekleştirmek için para toplamak isteyen girişimcilerin veya küçük işletme sahiplerinin kullanabilecekleri bir kitle fonlama yöntemidir. Bu yöntemde, girişimciler bir iş fikri veya ürün için kampanya başlatırlar. Kampanyaya yatırım yapan yatırımcılar projenin başarılı olması halinde yaparak belirli bir ödül veya ayrıcalık elde ederler. Ödüller, genellikle ürünlerin erken erişimine sahip olmak, ürünleri indirimli fiyattan alma hakkı veya girişimci ile özel bir deneyim yaşama fırsatı gibi avantajlar içerebilir.

Borçlanmaya dayalı model, borçlanma veya kredi yoluyla finansman sağlamak isteyen girişimcilerin veya işletmelerin kullanabilecekleri bir kitle fonlama yöntemidir. Bu yöntemde, girişimciler veya işletmeler, projelerine belirli bir miktar borç para toplamak için kampanya başlatırlar. Kampanyaya katılan startup yatırımcıları, projeye borç verirler ve belirli bir faiz oranı ile geri ödeme yapılmasını beklerler. Bu geri ödeme, belirli bir süre sonra, genellikle birkaç yıl içinde yapılır.

Paya dayalı modelde, girişimciler veya işletmeler projeleri için belirli bir miktar hisse senedi veya benzeri yatırım aracı çıkarırlar. Bu yatırım araçlarına ilgili bireyler veya kuruluşlar yatırım yaparlar. Yatırımcılar, yatırdıkları paraya karşılık işletmenin hissedarları olarak sahiplik hakları elde ederler ve işletmenin kâr veya zararından pay alırlar.

2.   Yatırım Yapacak Startup Nasıl Bulunur?

İşte yatırım yapılacak startup’ları bulmak için bazı ipuçları:

• Ağınızı genişletin: Yatırım yapılacak startup’ları bulmanın en etkili yolu, ağınızı genişletmektir. Girişimcilik ekosistemi içerisinde yer alan kişilerle tanışın ve iş fikirleri hakkında konuşun. Ayrıca, diğer yatırımcılarla da bağlantı kurarak, onların deneyimlerinden yararlanabilirsiniz.
• Girişimcilik etkinliklerine katılın: Girişimcilik etkinlikleri, yeni ve ilginç iş fikirlerini keşfetmek için mükemmel bir fırsattır. Bu etkinliklerde, girişimcilerle tanışabilir, iş fikirleri hakkında konuşabilir ve potansiyel startup yatırım fırsatlarını değerlendirebilirsiniz.
• Online platformları kullanın: Birçok online platform, yatırım yapılacak startupları bulmak için mükemmel bir kaynak sağlar. Bu platformlar, girişimcilerin iş fikirlerini tanıttığı ve yatırımcıların bu fikirler hakkında yorumlarını paylaştığı mecralardır.
• Uzmanlık alanınıza odaklanın: Yatırım yaparken, uzmanlık alanınıza odaklanmak faydalı olabilir. Kendi iş deneyiminiz veya sektörel bilginiz ile uyumlu projeler aramak, yatırım kararlarınızın daha güvenli olmasını sağlar.

Tüm bu ipuçları startup yatırımcıları için iyi birer başlangıç noktası olabilir. Ancak, yatırım öncesinde her zaman gerekli araştırmaları yaparak, potansiyel riskleri ve faydaları değerlendirmeniz gerektiğini de unutmamalısınız.

Bu içerik icerikbulutu.com tarafından StartupMarket için hazırlanmıştır.