Bu yazı İsmail Haznedar tarafından kaleme alınmış ve 2021 Ekosistem Değerlendirme Raporu‘nda yayımlanmıştır.
>>>Raporu İndir<<<
Türkiye’nin startup ekosistemi pandemi dönemine rağmen yükselişini sürdürdüğü bir dönem yaşıyor. 2020 yılında ilk unicorn girişimin çıkması sonrasında 2021 yılında bu alandaki örnek girişim sayısı 5 adede ulaştı. Yapılan yatırımlar yönü ile değerlendirildiğinde de 2021 yılı 2020 yılını da aşan yatırımlar ile girişim tarihinde performansı en yüksek yılı olacak.
2021 yılı başında Getir 428 milyon dolar yatırım alarak değerlemesini 2,6 milyar dolara çıkardı ve Peak Games’ten sonra Türkiye’nin ikinci unicorn’u oldu. Haziran 2021’de, D Serisi turunda 550 milyon dolar yatırım alarak 7,5 milyar dolarlık değerlemeye ulaştı. Bu yazıyı kaleme aldığımız bu sefer 12 milyar dolar değerleme ile decacorn seviyesinde yatırım almaya hazırlanıyor.
Trendyol aynı dönemde 1,5 milyar dolarlık bir yatırım alarak değerlemesini 16,5 milyar dolara çıkardı ve Türkiye’nin ilk decacorn şirketi oldu. Değeri 10 milyar doları geçen girişimlere verilen decacorn unvanı, Türkiye’de ilk olarak Trendyol’a verildi.
Uzun yıllar bu örneklerin hayali kurulurken her ikisinin de gerçekleştiği son yıllar ekosistemin hızlanmasını sağladı. Bu sayede, Türkiye’nin en değerli şirketleri de bu yeni nesil işletmeler arasından çıkmaya başladı.
Startup Blink tarafından hazırlanan “Küresel Startup Ekosistemi Endeksi 2021” raporuna göre Türkiye, en iyi startup ekosistemine sahip 100 ülke arasında 44’üncü oldu. Aynı raporda İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa, Gaziantep, Trabzon, Kayseri ve Eskişehir Türkiye’de en iyi startup ekosistemi sağlayan şehirler olarak sıralanıyor. Bu listede İstanbul 69’uncu sırada yer alıyor.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin verilerine göre bu dönemde;
- 2010 yılında 7 olan hızlandırıcı sayısı her yıl düzenli olarak artarak 2021 yılında 69’a kadar yükseldi. Ortak çalışma alanları da tıpkı hızlandırıcılar gibi her geçen gün arttı.
- Ülkemizde 68 tane Teknopark bulunuyor. Söz konusu Teknoparklarda ise toplamda 6 bin 267 girişim yer alıyor.
- Ülkemizde 643 adet melek yatırımcı ve 12 adet melek yatırım ağı bulunuyor.
Hızlı gelişmelerin olduğu bu döneme ilişkin veriler iyimserlik oluştururken, bu verileri global ortalamalar ile mukayese ettiğimizde gidilecek yolun daha çok başında olduğumuzu göstermektedir. AB’de kişi başına yatırım 65 dolar iken Türkiye’de 1,3 dolar seviyelerinde. Yine aynı bölgelerde 100 bin seviyesinde melek yatırımcıdan söz edebilirsek, Türkiye’de bu alanda yatırımcı sayısı bin kişiye daha ulaşmadı.
Bu alandaki potansiyeli ortaya çıkarabilecek iki gelişme Paya ve Borçlanmaya Dayalı düzenleme ve Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) alanındaki çalışmalar olacaktır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK), paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırladığı Kitle Fonlaması Tebliği, 2021 yılında yürürlüğe girdi. Bu alanda lisans alarak faaliyete geçen yapıların ekosistemde bir hareket getirecektir
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi (KOSGEB) Başkanlığı, TEKMER’leri kurmak yerine, kurulacak merkezlere destek vermeye başladı. Son bir yılda üniversite ve özel şirketler olarak üzere sayısı 10’u geçen TEKMER başvurusu bulunuyor.
JCI (Junior Chamber International) Türkiye, değişen dünyamıza liderler yetiştiriyoruz mottosuna uygun olarak 2021 yılında önemli girişimcilik projelerine imza atmışlardır. JCI İstanbul’un Global Girişimcilik Haftası etkinlikleri, JCI İzmir’in İş’te Dijital Kadınlar adını verdiği, girişimci kadınların dijitalleşme sürecine katkıda bulunduğu projesi ve JCI Avrasya’nın Let’s Scale Up’ı bu kapsamda yapılan işlere güzel örnekler olarak gösterilebilir. Let’s Scale Up Projesi, 5 farklı ülkeden seçilen 10 girişim 9 hafta boyunca eğitmen ve yatırımcılar ile buluşmuştur.
Tüm bu gelişmeler ışığında 2020 yılı ile başlayan ve 2021 yılında hızlanan girişim dünyasındaki büyüme ivmesinin devam edeceği, artan yatırımcı sayısı, yatırımcı grupları ve destek mekanizmaları ile hayata geçirilen düzenlemelerin ekosistemde kolaylaştırıcı olacağı görülmektedir. Yüksek bir motivasyon yakalamış bu alan yeni dönemde de değerlemesi yüksek, inovasyon odaklı ve global pazarları hedefleyen örnekleri karşımıza çıkaracaktır.
Ayrıca 2022 yılında JCI Türkiye, önemli girişimcilik projelerine ev sahipliği yapacaktır. Creative Young Entreprenuer – Yaratıcı Genç Girişimci, TOYP – Türkiye’nin En Başarılı 10 Genci, Beyaz Yakadan Girişimci’ye Geçiş Programı, JCI Türkiye’nin girişimciliği destekleyeceği en önemli programları olacaktır.