İnternet kullanımının yaygınlaşması ile ortaya çıkan kavramlardan biri de crowdfunding. Bu sistemin, Türkçe karşılığı ise “kitlesel fonlama” olarak karşımıza çıkıyor. Yeni nesil fonlfama işlemleri arasında gösterilen crowdfunding, geleceği öngören girişimci ve yatırımcı adaylarının son dönemlerdeki favorisi. Bu sistemi, proje bazlı çalışılan fon yönetimi olarak da belirtmek mümkün.

Crowdfunding sistemi, girişimcilerin hayata geçirecekleri proje yönetimleri için internet aracılığıyla finansman sağlamalarını ifade eder. Girişimcinin projesine finansal destek sunan katılımcılar, ilgili ürünü ya da hizmeti bireysel olarak fonlar ve yatırımcı olarak adlandırılır. Kitlesel fonlama sistemi, belirli bir şirkete finansman kaynağı sağlamak için değil, girişimcilerin projesinin finanse edilmesi için kullanılır. Kitlesel fonlama, girişimcilerin karşılaşmış oldukları risk sermayesi sorunlarını çözmeyi ve geniş müşteri kitlelerine sahip olmayı destekler. Her sistemde olduğu gibi crowdfunding sisteminde de girişimci ve yatırımcılar açısından bazı artı ve eksileri yönler bulunur. Bu içeriğimizde, sizler için kitlesel fonlama sisteminin artı ve eksi yönlerini ele aldık.

Crowdfunding Sisteminin İşleyişi

Crowdfunding sisteminde, girişimcilerin planlamış oldukları proje tasarımları için ihtiyaç duyulan finansal kaynağın toplanması amaçlanır. Girişimciler, kitle fonlamaları sisteminde bireysel destekçilerinin katılımları ile finansmanlarını tamamlar. Kitle fon sistemi temel olarak üç şekilde işlemektedir. Bunlar:

• Ödüller,
• Hisseler,
• Borçlanmalar (Krediler) şeklindedir.

Tüm bunların dışında crowdfunding sisteminin sosyal sorumluluk projelerinde de yer aldığı görülür. Kitle fon sisteminde en sık tercih edilen yöntem, ödül karşılığında yapılan kitlesel fonlamalardır. Bu ödüller, çeşitli konser ya da sergi biletleri veya kitaplar gibi teşekkür armağanlar olarak karşımıza çıkar. Hisse karşılığında gerçekleştirilen fon desteğinde ise yatırımcı ne oranda destek oluyorsa, o oranda hisse sahibi olur. Kredi karşılığında yapılan fonlamada ise hangi oranda gelire ihtiyaç duyuluyorsa, o oranda kredi aktarımı gerçekleştirilir.

Kitlesel Fonlama ve Yasal Prosedürler

Girişimci adayları, proje ile belirledikleri ürün ya da hizmeti hayata geçirebilmek için crowdfunding sistemlerinden yararlanır. Proje için gereken maddi kaynaklar, bireysel yatırımcılara sunularak fon toplanır. Ürün ya da hizmetleri ile ilgili küçük prototipler hazırlayan girişimci adayları, yatırımcıların daha fazla dikkatini çeker. Bu yöntem ile projelerin desteklenmesi daha kolaydır. Kitlesel fonlamalarda küresel düzeyde bazı mevzuat düzenlemelerine gidildiği görülmektedir.

Türkiye’de  kitlesel fonlama sistemi oldukça yeni uygulanıyor olsa da yasal prosedürlerde hukuki sözleşmelere izin verilir. Kitlesel fonlama sisteminde yatırımcı finans desteği sunarken, girişimci bunun karşılığı olarak vadetmiş olduğu ödül, hisse ya da krediyi vermeyi taahhüt eder. Ülkemizde kitle fonlama sistemi ile fon desteği oluşturulması, Türk Ticaret Kanunu ve SPK (Sermaye Piyasası Kanunu) çerçeveleri doğrultusunda mümkündür. Günümüzde Türkiye’de crowdfunding sisteminden elde edilen fon destekleri; bağışlar, yardımlar ya da sponsorluklar başlıkları altında yürütülmektedir.

Crowdfunding Sisteminin Artıları Nelerdir?

Crowdfunding fon sistemleri, girişimci ve yatırımcı adayları açısından birçok avantaj sunar. Bu sistemin sağladığı avantajları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Yüksek sayılarda yatırımcılara ulaşmanın en etkili ve kolay yöntemlerinden biridir.
• Ciddi oranda zaman ve emek isteyen; yatırımcı arayışı, iletişim ve ikna süreçleri kitle fonlamaları ile ortadan kalkar.
• Girişimcinin ürün ya da hizmeti hakkında farkındalık ve bilinirlik yaratması, kitlesel fonlamalarda oldukça kolaydır.
• Girişimcilerin kitlesel fonlamalarla belirli bir yatırımcıya ulaşıyor olması, risk sermaye şirketlerinin ve melek yatırımcıların da dikkatini çekerek, projenin daha farklı şekilde desteklenmesine imkânı tanır.
• Kitlesel fonlama, girişimcinin potansiyel yatırım kaynaklarına ulaşmasının farklı yollarını açar.
• Kitle fonlamaları sistemi ile girişimciler hedefledikleri pazara ilişkin önemli geri bildirimler alır ve bu veriler projenin geliştirilmesinde kullanılır.
• Söz konusu sistem, bölgesel sınırların dışına çıkarak küresel yatırımcı adayına ulaşmayı sağlar.

Dünya Bankası tarafından yürütülen araştırmalar, 2025 yılına kadar crowdfunding sisteminin 90 milyar dolara erişmesi yönünde. Bu yaklaşım, kitlesel fonlamanın önünün ne denli açık olduğunu ispatlar nitelik taşımaktadır.

Crowdfunding Sisteminin Eksileri Nelerdir?

Crowdfunding sistemi, küresel çapta hızla yayılırken yatırımcılar ve girişimciler için bazı dezavantajları da gündeme getirir. Kitlesel fonlamalarda sıklıkla karşılaşılan eksi yönler ise şu şekilde:

• Kitle fonlamalarında katılımcıların sunulmuş olan projelere fon sağlamaları, girişimcinin projesi ile ilgili sunacağı bilgiler doğrultusunda şekillenmektedir. Ancak projeye dair tüm bilgilerin kitleler ile paylaşılması, projenin haklarını korumayı zorlaştırır.
• Rakiplerin yeni iş fikirleri barındıran projelere erişimleri, açık hâle gelir.
• Kitle fonlamasına başlamadan önce proje için telif haklarının oluşturulması önem taşır. Bu sistemin dezavantajlarından korunmanın en temel yolu, projenin haklarının korunma altına alınmasıdır.
• Kitle fonlamaları sistemleri, girişimcilerin melek yatırımcılar gibi daha üst düzey yatırımcıların mentorlüklerinden yararlanmalarını kısıtlar. Büyük yatırımcılar, girişimcilere sadece finansal destek sunmakla kalmayıp, sektör ve girişim ile ilgili oldukça değerli önerilerde de bulunur. Büyük yatırımcıların mevcut networkleri, tecrübeleri ve pazarlama öngörüleri kitlesel fonlama sistemleri ile sağlanamaz.
• Kitle fonlamalarında her girişimcinin kendi imkânları ile network oluşturması gerekir. Sektöre yabancı olan bir girişimci için bu en büyük dezavantajlar arasındadır.
• Girişimciye ait projenin ya da fikrin olması, kitlesel fonlamalarda hemen kabul göreceği anlamına gelmez. Dünya genelinde kitlesel fonlama platformları girişimcilere projelerini sunmaları için gerekli desteği verirken, Kickstarter gibi popüler platformlar oldukça detaylı inceleme yaparak, birçok girişimciyi de geri çevirmektedir.

Siz de startupların yenilikçi dünyasında yer almak istiyor ve en yeni girişim fikirlerinden daima en önce haberdar olmak istiyorsanız, StartupMarket tam da size göre! Buraya tıklayarak paketlerimizi inceleyebilir, dilerseniz girişimci dilerseniz yatırımcı olarak bu ekosistemin bir parçası olabilirsiniz!